Hryðjuverkamenn ískyggilega nálægt

Ég var að grúska í skjalasafni FBI, Bandarísku alríkislögreglunnar. Þá rakst ég á það fyrir tilviljun, og tengdist það ekki rannsóknarefni mínu, að fyrir tveimur mánuðum, í júní 2015, fékk 24 ára Bandaríkjamaður að nafni Michael Todd Wolfe, öðru nafni Faruq, 82 mánaða fangelsisdóm fyrir að hafa ætlað að aðstoða hryðjuverkasamtökin ISIL í Sýrlandi og Írak.

Wolfe hafði látið blekkjast af flugumanni FBI, sem þóttist vera að tala í umboði hryðjuverkasamtakanna. Hann var handtekinn 17. júní 2014 á flugvellinum í Houston í Texas, áður en hann hugðist stíga upp í flugvél til Toronto, en þaðan ætlaði hann að fljúga til Íslands og síðan beint til Kaupmannahafnar, en eftir það átti leiðin að liggja til Sýrlands. Wolfe hafði undirbúið baráttu sína með líkamlegri og hernaðarlegri þjálfun.

Það er ískyggilegt til þess að vita, að menn geti verið á ferð um Ísland í þessum erindum, jafnvel þótt viðkoman hafi átt að vera stutt. Við þurfum að vera miklu betur búin við hugsanlegum hryðjuverkamönnum en sumir vilja vera láta. Lögreglan þarf öflugan stuðning í baráttunni við útlendan glæpalýð og hryðjuverkamenn. Það er barnaskapur, að við séum óhult, „langt frá heimsins vígaslóð.“ 

Viðtal við mig um vændi

Ég var í viðtali á Bylgjunni fimmtudaginn 13. ágúst um vændi, sem er að vísu ekki eftirlætisumræðuefni mitt í lífinu, en þar verður að verja frelsið eins og annars staðar. Ég benti líka á, að betri skilyrði eru til að vernda fólk gegn kúgun og misnotkun, þegar starfsemi er ofanjarðar, ekki neðanjarðar. Vændi hverfur ekki, ef við bönnum það, heldur hörfar það niður í undirheimana. Fórnarlambalaus brot á siðferðisreglum eiga ekki að vera glæpir. Viðtalið er nú komið á Netið.

Óhlýðnuðust íslenskir kommúnistar Stalín?

Haustið 2014 skrifaði Pontus Järvstad BA-ritgerð í sagnfræði (á ensku) um sagnritun okkar Þórs Whiteheads í bókum um íslensku kommúnistahreyfinguna. Ragnheiður Kristjánsdóttir var leiðbeinandi hans, og er ritgerðin aðgengileg á skemman.is. Þar minnist ritgerðarhöfundur á deilu þeirra Jóns Ólafssonar heimspekings og Þórs um, hvort Sósíalistaflokkurinn hafi verið stofnaður 1938 með eða á móti vilja Alþjóðasambands kommúnista, Kominterns. Í Sósíalistaflokknum sameinuðust sem kunnugt er kommúnistar, er lögðu þá flokk sinn niður, og hópur úr vinstra armi Alþýðuflokksins.
Í rússnesku skjalasafni hafði Jón Ólafsson fundið minnisblað, sem starfsmaður Kominterns hafði skrifað forseta sambandsins eftir að hafa fengið skýrslu frá Einari Olgeirssyni um fyrirhugaða stofnun. Lýsti starfsmaðurinn efasemdum um, að rétt væri að kljúfa Alþýðuflokkinn í stað þess að mynda með honum öfluga samfylkingu gegn borgaralegum flokkum (sem var þá aðallína Kominterns). Af þessu minnisblaði dró Jón þá ályktun, að Komintern hefði verið andvígt stofnun Sósíalistaflokksins. Þór benti á, að það væri fráleitt. Þetta hefði verið minnisblað skrifstofumanns, en engin heimild um opinbera afstöðu Kominterns. Engin önnur gögn bentu til þess, að stofnun flokksins hefði verið í óþökk Kominterns, og raunar hefðu hinum nýja flokki verið fluttar kveðjur kommúnistaflokka Danmerkur og Svíþjóðar á stofnhátíðinni.
Pontus Järvstad telur deiluna óútkljáða. En á Þjóðskjalasafninu hafði ég (með aðstoð Snorra G. Bergssonar sagnfræðings) upp á heimild, sem ég birti 2009 og eyddi öllum vafa um málið. Það er afrit af bréfi með heillaóskum frá Michal Wolf (öðru nafni Mihály Farkas) hjá Alþjóðasambandi ungra kommúnista til Æskulýðsfylkingarinnar, sem leysti af hólmi Samband ungra kommúnista. Þar segir, að úti í Moskvu hafi menn lesið stefnuskrá Æskulýðsfylkingarinnar og séu ánægðir með hana. Hefði Sósíalistaflokkurinn verið stofnaður í óþökk Kominterns, þá hefði þetta bréf aldrei verið skrifað. En einkennilegt er, að þessarar heimildar sé ekki getið í ritgerðinni. Ef til vill er skiljanlegt, að hún hafi farið fram hjá ungum sagnfræðinema, þótt ég vísi raunar í hana í bók minni, sem hann ræðir sérstaklega um í ritgerð sinni. En vissi leiðbeinandinn ekki af þessari heimild?

(Fróðleiksmoli í Morgunblaðinu 8. ágúst 2015.)

Orðaskipti á Facebook

Samkennari minn, Ólafur Þ. Harðarson, sem er hinn vænsti maður, lýsti á Facebook yfir hrifningu sinni á Brekkukotsannál. Ég gerði stutta athugasemd: „Besta bók Halldórs er Íslandsklukkan. Versta bók hans er Atómstöðin.“ Þá gerðu tveir menntamenn fyrirsjáanlegar athugasemdir. Guðjón Friðriksson sagði:

Ekki er til neinn algildur mælikvarði á hvað sé best og hvað verst í bókmenntum. Og til lítils að þrátta um smekk. Einu sinni var spurt á íslenskuprófi í ónefndum skóla: Hvert er fegursta kvæði sem ort hefur verið á íslensku? Aðeins eitt svar gilti: Gunnarshólmi Jónasar Hallgrímssonar.

Og Egill Helgason skrifaði:

Vont eða gott? Íslandsklukkan inniheldur Jón Hreggviðsson og Magnús í Bræðratungu en líka hin óbærilega leiðinlegu Arnas og Snæfríði.

Ég svaraði svo:

Íslandsklukkan er besta bók Laxness af tveimur ástæðum. Í fyrsta lagi nær stílkunnátta hans og orðkynngi þar hámarki eða risi. Í öðru lagi tekur hann þar sér loks stöðu með hinni smáu þjóð sinni, sem er þó svo stór í smæð sinni, af því að hún á sálufélag við alla Íslendinga, liðna, lifandi og óborna: Þessi stækkaða smáþjóð talar öll sömu tunguna, deilir öll sama óefnislega arfinum. En nú er reynt að grafa undan þessu sálufélagi, sem allir Íslendingar hafa átt í krafti þess, að Egill Skallagrímsson, Gunnar á Hlíðarenda, Snorri Sturluson, Hallgrímur Pétursson, Jónas Hallgrímsson og Jón Sigurðsson tala sömu tungu og skilja allir hver annan: Kaffihúsaspekingar tala Ísland niður, og svo er komið í minni deild, að deildarfundir fara fram á ensku. Þá var mér nóg boðið. Hópur menntamanna reynir að rjúfa tengslin við fortíðina, slíta þjóðina upp með rótum, gera lítið úr sagnritun sjálfstæðisbaráttunnar, sem leitaðist við að gera þjóðina stolta af sjálfri sér án þess að gera hana drambsama. Þessi oflátungahópur (sem kvað helst tala belgísku) telur, að þjóðin geti ekki staðið á eigin fótum, að sjálfstæðisbaráttan sé unnin fyrir gýg, að skynsamlegt hafi verið að játast undir Noregskonung 1262. Þetta er hópur, sem segir í útvarpsviðtölum: „Ég vill …“ og „Mér hlakkar til“. Íslandsklukkan glymur ekki þessu fólki, sem skipar sér á bekk með Þórarni Nefjólfssyni og Vilhjálmi af Sabína og Jóni Gerrekssyni og Herluf Daa. Íslandsklukkan glymir íslenskri alþýðu í blíðu og stríðu, ekki síst þeim afburðamönnum, sem risið hafa upp úr alþýðu manna og skapað verðmæti, efnisleg jafnt og andleg. Íslandsklukkan slær Hannesi Hafstein og Jóni Þorlákssyni, ekki erindrekum erlends valds eins og Einari Olgeirssyni og Icesave-spekingunum, sem reyndu að selja Ísland. En Ísland er ekki til sölu, herrar mínir. Það land verður ekki selt, sem fólgið er í andlegum verðmætum. 

Tvær sögufalsanir á Wikipedia

Wikipedia, frjálsa alfræðibókin á Netinu, er stórfróðleg. En hún er ekki alltaf áreiðanleg, svo að nemendur í skólum að fræðimönnum ógleymdum, verða að leita uppi frumgögn, sé þess kostur. Hér nefni ég tvö dæmi.
Á þýsku Wikipediu er æviágrip dr. Brunos Kress málfræðings. Þar sagði í upphaflegri útgáfu, sem birtist fyrst í mars 2010, að Kress hefði flúið undan Gestapo til Íslands og gerst þýskukennari hér. Heimildin var samkennari hans í Greifswald-háskóla, Hans Reddemann, sem hafði skrifað bækling um látna samferðamenn. Ég rak upp stór augu, þegar ég sá þetta. Kress kom til Íslands 1932, gekk 1934 í Nasistaflokkinn og var einn ötulasti félagi hans. Á meðan hann dvaldist hér, fékk hann styrk frá rannsóknarstofnun SS, Ahnenerbe, en Heinrich Himmler, yfirmaður SS og Gestapo, var áhugamaður um norræn fræði. Eftir að Bretar hernámu Ísland, var Kress í haldi þeirra, en komst í fangaskiptum til Þýskalands 1944. Hann settist eftir stríð að í Austur-Þýskalandi og gekk í kommúnistaflokkinn þar. Ég hef síðan tekið eftir því, að upphaflega færslan hefur verið leiðrétt.   
Á ensku Wikipediu er kafli, „Twenty-one Conditions“, um 21 inntökuskilyrði, sem Alþjóðasamband kommúnista setti kommúnistaflokkum árið 1920 (Moskvuskilyrðin). Þriðja skilyrðið var, að slíkir flokkar yrðu að stofna hliðarsamtök til að undirbúa byltinguna, enda væri stéttabaráttan að breytast í borgarastríð í nær öllum löndum Evrópu og Ameríku. Í enska kaflanum á Wikipediu heitir þetta „parallel organisational apparatus“. Ég mundi þetta öðru vísi, svo að ég fletti upp þýska frumtextanum, sem er víða tiltækur á Netinu (en ekki er þó sambærilegur kafli á þýsku Wikipiediu um inntökuskilyrðin). Þar er talað um „parallelen illegalen Organisationsapparat“ eða ólögleg hliðarsamtök. Ég fletti líka upp hinni viðurkenndu ensku þýðingu í bók, sem ég hafði notað á sínum tíma, The Communist International, 1919–1943. Documents, I. (Oxford, 1956). Þar eru orðin „parallel illegal organization“ á sama stað (bls. 169). Sitt er hvað, hliðarsamtök og ólögleg hliðarsamtök. Ég sé ekki betur en enski textinn á Wikipediu (sem tekinn er af heimasíðu marxistasamtaka) sé rangur, en hann hafði ekki verið leiðréttur, síðast þegar ég vissi.

(Fróðleiksmoli í Morgunblaðinu 1. ágúst 2015. Efri myndin er af einu bréfi Kress til Ahnenerbe, en neðri myndin er þriðja inntökuskilyrðið í Komintern á frummálinu, þýsku.)

Hvernig ég reiknaði út Rússagullið

Morgunblaðið birtir 31. júlí 2015 frétt um grein, sem ég skrifaði í síðasta hefti Vísbendingar um, hvers virði Rússagullið var, hátt í hálfs milljarðs ísl. kr. virði núvirt og uppreiknað. Hér ætla ég aðeins að skýra stuttlega, hvernig ég reiknaði þessa háu fjárhæð út. Vitað er um margvísleg framlög, til dæmis 15 þúsund Bandaríkjadali árið 1955, eins og Kjartan Ólafsson, fyrrv. framkvæmdastjóri Sósíalistaflokksins, benti á í grein í Morgunblaðinu 2006.

Fyrst verður að taka tillit til þess, að þetta var skattfrjálst fé. Það hefur sennilega aldrei komið inn í hagkerfið í kaupum á vöru eða þjónustu, heldur annaðhvort verið notað til að greiða erlendar skuldir eða til að greiða mönnum undir borðið fyrir vinnu eða efni. Þess vegna verður að reikna þetta upp miðað við skatthlutfall hvers árs. Ég fann það hlutfall á vef hagstofunnar (hlutfall heildartekna hins opinbera af vergri landsframleiðslu). Fyrir árið 1955 var það 24,70%. Það merkir, að 15.000 í skattfrjálsum tekjum (hvort sem er í krónum eða dölum) samsvara þá 19.920 í skattlögðum tekjum. Verðmætið, sem verður eftir í hendi lokaviðtakandans, jafngildir þá 15 þúsund.

Síðan þarf að núvirða þetta fé, athuga, hvernig kaupmáttur Bandaríkjadals hefur breyst (rýrnað með verðbólgu). 19.920 Bandaríkjadalir árið 1955 samsvara skv. reiknivél á Netinu 175.186 Bandaríkjadölum árið 2015.

Síðan þarf að umreikna dalina í krónur á genginu núna. Það er einfaldast að gera á viðskiptasíðu Morgunblaðsins, þar sem er myntbreytir. Til dæmis eru 175.186 dalir nú 23.590.546,76 kr.

Þannig reiknaði ég það út, að bein framlög úr sjóði Kommúnistaflokks Ráðstjórnarríkjanna til Sósíalistaflokksins og hliðarsamtaka hans (Máls og menningar) hefðu numið um 2,5 milljónum Bandaríkjadala núvirt og uppreiknað, en bætti síðan við ýmsum óreglulegum greiðslum og styrkjum, sem vitað er um. Þessir útreikningar eru allir birtir í Vísbendingu, og vísa ég mönnum á hana.

Churchill, de Gaulle og íslenskir kommúnistar

Haustið 2014 skrifaði Pontus Järvstad BA-ritgerð í sagnfræði (á ensku) um sagnritun okkar Þórs Whiteheads í bókum um íslensku kommúnistahreyfinguna. Dr. Ragnheiður Kristjánsdóttir var leiðbeinandi hans, og er ritgerðin aðgengileg á skemman.is. Pontus gagnrýnir þá athugasemd mína, að andstæðingar nasismans hefðu á sínum átt önnur ráð en að rjúka í fangið á Stalín, til dæmis getað gerst lýðræðissinnar og tekið sér stöðu með Churchill og de Gaulle. Um þetta segir Pontus (í íslenskun minni) á bls. 40–41: „Með þessa svarthvítu kaldastríðssýn gleymir Hannes því, að Churchill og de Gaulle voru fulltrúar tveggja elstu nýlenduvelda og kapítalistaríkja heims.“

Nú gegndu þeir Churchill og de Gaulle engum aðalhlutverkum í bók minni. Ég nefndi þá tvo til að sýna, að þá var fleiri kosta völ en Hitlers og Stalíns. En ritgerðarhöfundur hefði getað valið heppilegri mótrök. Ungur hafði Churchill vissulega hlotið ríkulegan skerf af algengum fordómum samtímans um yfirburði Vesturlandabúa, einkum þeirra þjóða, sem nytu hins engilsaxneska menningararfs. En hann var forsætisráðherra ríkis, sem bauð Indverjum sjálfstæði gegn því, að þeir styddu Bandamenn í stríðinu við Hitler. Þótt leiðtogar Þjóðarflokks Gandhis höfnuðu boðinu, var því tekið í reynd: 2,5 milljónir Indverja börðust í her Bandamanna, og eftir stríð hlutu Indverjar sjálfstæði.

Aðdáun de Gaulles á hinum franska menningararfi var áreiðanlega eins áköf og Churchills á hinum engilsaxneska. En eftir að de Gaulle tók við völdum í Frakklandi 1958, veitti hann Alsír sjálfstæði gegn harðvítugri andstöðu. Vegna þess var oft reynt að ráða hann af dögum. Rifja verður líka upp, að Bretar og Frakkar leystu upp nýlenduveldi sín um og eftir 1960.

Yngsta nýlenduveldið var hins vegar undir stjórn Stalíns. Þeir Hitler sömdu í ágúst 1939 um að skipta Mið- og Austur-Evrópu á milli sín. Stalín átti að fá Finnland, Eystrasaltsríkin og austurhluta Póllands, en Hitler vesturhluta Póllands og fleiri svæði. Eftir stríð hélt Stalín sínu, og við veldi hans bættust ýmis leppríki. Leystist þetta veldi ekki upp fyrr en árin 1989–1991. Og þau lönd kapítalismans, sem best hefur vegnað, hafa ekki verið nýlenduveldi, til dæmis Sviss, og sum eru jafnvel fyrrverandi nýlendur, svo sem Hong Kong. 

(Fróðleiksmoli í Morgunblaðinu 25. júlí 2015.)

Árás Sigrúnar á Ridley

Breski metsölurithöfundurinn Matt Ridley, sem var um skeið vísindaritstjóri Economist og hefur skrifað margar bækur um vísindi, einkum erfðafræði og þróunarkenningu Darwins, birti mánudaginn 20. júlí skemmtilega grein um Ísland í Lundúnablaðinu Times, sem hann skrifar reglulega í, en Ridley hefur oft dvalist hér á landi, haldið fyrirlestra og veitt lax. Útdráttur úr grein hans, sem er annars aðeins aðgengileg í lokaðri áskrift á Times, er hér á Eyjunni.

Ég sendi Speglinum á Ríkisútvarpinu greinina í heild sinni á ensku til fróðleiks. En í stað þess að segja frá henni var kallað á Sigrúnu Davíðsdóttur íslenskufræðing, sem flutti gegn henni pistil miðvikudaginn 23. júlí. Þar hóf hún mál sitt á að ráðast á Matt Ridley, sem er af ætt kunnra vísindamanna og frumkvöðla og fimmti vísigreifinn af Ridley. Rifjaði hún upp, að hann hefði tekið sæti föður síns í stjórn bankans Northern Rock, sem var fyrsti breski bankinn til að lenda í lausafjárþurrð árið 2007, og var á henni að skilja, að Ridley ætti þess vegna sem fæst að segja um hina alþjóðlegu lánsfjárkreppu.

Ætti ég með sömu rökum jafnan að nefna það, þegar Sigrún Davíðsdóttir er kynnt til sögunnar, að hún hefur sent frá sér tvær misheppnaðar skáldsögur, sem veldur henni bersýnilega beiskju, og að hún reyndi hvað eftir annað fyrir hrun að fá verkefni hjá sömu íslensku bankastjórunum og hún hefur síðan ráðist heiftarlega á? Ætti ég að leggja áherslu á það, þegar hún deilir á ríkisstjórn Davíðs Oddssonar fyrir einkavæðingu bankanna, eins og hún hefur margsinnis gert, að bróðir hennar var formaður einkavæðingarnefndar? Um Northern Rock er það að segja, að vandi hans var í engu frábrugðinn vanda þeirra banka, sem síðar var bjargað með stórkostlegum fjárútlágum. Munurinn var aðeins sá, að hann varð fyrstur til að lenda í erfiðleikum og sætti þess vegna ómildari meðferð en aðrir breskir bankar.

Sigrún reyndi af veikum mætti að hrekja það, sem Matt Ridley sagði, með tali um, að hann bæri það saman, sem ósambærilegt væri, og gæfi sér rangar forsendur. Ég sá ekkert slíkt í grein hans. Það, sem hann sagði, var einfalt: Íslendingar voru grátt leiknir af Bretum í bankahruninu, meðal annars vegna þess að forkólfar Verkamannaflokksins lokuðu breskum bönkum í eigu Íslendinga að tilhæfulausu og reyndu að neyða Íslendinga til að greiða skuldir, sem þeir skulduðu ekki. Er þetta rangt? Hann sagði líka: Munurinn á Íslendingum og Grikkjum er, að Íslendingar gátu fellt gjaldmiðil sinn og þannig örvað útflutningsatvinnuvegina, en Grikkir verða til aðlögunar að treysta á kostnaðarlækkanir innanlands, sem óvíst er, að gangi eftir. Er þetta rangt?

Nei, hvort tveggja þetta er rétt hjá Ridley og blasir raunar við öllum, sem vilja kynna sér málið. Ég skora á Sigrúnu Davíðsdóttur að hrekja grein Ridleys á einhvern annan hátt en þann að koma ein í útvarp og tala óljóst, en af ótrúlegu oflæti, um rangar forsendur. Ég skora líka á Spegilinn að bjóða mér í þáttinn til þess að ræða þetta mál, helst beint við Sigrúnu (en annars væri mér svo sem sama, við hvern það væri, og jafnvel þótt ég fengi að tala einn). Spegillinn á að endurspegla, ekki afskræma.

Hér ræðir Ridley (lengst t. h.) við Sigríði Snævarr sendiherra og Þorstein Friðrik Halldórsson hagfræðinema, formann Frjálshyggjufélagsins, í útgáfuhófi 2014 vegna þýðingar á bók Ridleys, Heimur batnandi fer.

Óvandvirkur rannsóknarblaðamaður

Maður að nafni Atli Þór Fanndal hefur gert sér títt um mína hagi síðustu misserin. Hann kynnir sig sem rannsóknarblaðamann. Það er auðvitað vafamál, hversu miklum tíma á að verja í að svara slíkum mönnum og leiðrétta villur þeirra og missagnir, en ég sé, að tveir prófessorar í Háskóla Íslands, þeir Þorvaldur Gylfason og Svanur Kristjánsson, hafa framsent til vina sinna á Snjáldru (Facebook) grein eftir Atla Þór, sem er aðallega um mig. Ég ætla því að gera nokkrar stuttar athugasemdir í von um, að missagnir Atla Þórs öðlist ekki sjálfstætt líf og fari á flug:

1. Atli Þór hafði ekki samband við mig við samningu greinar sinnar, og er það alvarlegur galli á vinnubrögðum hans.

2. Atli Þór ræðir um lektorsmálið 1988, þegar mér var veitt lektorsstaða í stjórnmálafræði. Þar kemur ekki fram, að ég var eini umsækjandinn með doktorspróf í stjórnmálafræði, og var það frá félagsvísindadeild Oxford-háskóla 1985. Hinir umsækjendurnir tveir, sem nutu stuðnings, höfðu hvorugur þá lokið doktorsprófi, þótt þeir gerðu það báðir síðar (annar frá Essex, hinn frá LSE). Þegar af þeirri ástæðu þótti dómnefndarálitið, sem Svanur Kristjánsson var í forsvari fyrir, undarlegt.

2. Atli Þór ræðir það ekki, að hinir umsækjendurnir tveir, sem nutu stuðnings, kærðu stöðuveitinguna til mín til umboðsmanns Alþingis, sem komst að þeirri niðurstöðu, að ekkert hefði verið athugavert við hana. Taldi umboðsmaður, að sjálfsagt hefði verið að leita til erlendra umsagnaraðila vegna hinnar óljósu niðurstöðu dómnefndarinnar, sem hafði talið mig hæfan til að kenna sumt í stjórnmálafræði, en ekki annað (af því að fyrsta próf mitt var ekki í stjórnmálafræði, heldur sagnfræði og heimspeki).

3. Atli Þór segir, að ég hafi 2008 verið dæmdur fyrir ritstuld vegna ævisögu minnar um Halldór Laxness. Það er ekki rétt, eins og margoft hefur komið fram. Ég var dæmdur fyrir brot á höfundarrétti. Ég reyndi auðvitað hvergi að leyna því, að ég nýtti mér ýmsar lýsingar Laxness á æsku sinni mjög rækilega. Hæstiréttur taldi, að ég hefði farið of nærri textum skáldsins, og verður að virða þá niðurstöðu, um leið og benda má á, að sjálft fór skáldið mjög nærri textum annarra, til dæmis Magnúsar Hjaltasonar í Heimsljósi og Ralphs Fox í smásögu um Temúdsjín.

4. Atli Þór segir, að fyrirtækið Líf og sál hafi unnið skýrslu um samskiptavanda innan stjórnmálafræðideildar Háskólans og ég verið leystur undan stjórnunarskyldu við deildina eftir það. Ég veit ekki, hvað kom fram í þessari skýrslu, enda var ég erlendis, þegar hún var kynnt á kennarafundi. En þar sem ég hef aldrei verið yfir aðra settur í deildinni, hef ég aldrei haft getu til yfirgangs við samkennara mína og auðvitað því síður vilja til þess. Af sjálfu leiðir, að ég kem því ekki til greina í neinum hugsanlegum aðfinnslum um yfirgang eða misbeitingu valds. Ég hafði hins vegar áhuga á að þurfa ekki að sitja deildarfundi (þótt ég hafi rétt til þess) vegna þess, að mér blöskraði, að þar var töluð enska. Mér fannst það vart við hæfi í Háskóla, sem stofnaður var á 100 ára afmæli Jóns Sigurðssonar, svo að íslenskir stúdentar gætu lært íslensk lög, ekki dönsk, íslenska sögu, ekki danska, íslenskar bókmenntir, ekki danskar.

Ég gæti gert margar fleiri athugasemdir við þessa „fréttaskýringu“ Atla Þórs, en læt þetta duga.

Gjöf frá Seðlabankanum

Einhver skemmtilegasta gjöfin, sem ég fékk á sextugsafmælinu var frá Seðlabankanum (en þar sat ég í bankaráði 2001–2009). Hún var bók með ljóðaþýðingum eftir Bernard Scudder, og færði Már Guðmundsson mér hana. Ég hef verið niðursokkinn í þetta rit. Það er gaman að sjá, hvernig Scudder leysti ýmsar þýðingarþrautir.