Heimildir erlendra blaðamanna

Því miður hafa sumir þeir Íslendingar, sem ræða við erlenda blaðamenn, meiri áhuga á að gera upp við innlenda andstæðinga en kynna málstað Íslendinga. Gott dæmi er stutt hugleiðing, sem Archie Bland, blaðamaður breska blaðsins Independent, birtir á heimasíðu þess 8. janúar. Þar segir hann furðulegt, að þeir, sem beri ábyrgð á bankahruninu íslenska, skuli enn hafa veruleg áhrif. Nefnir hann tvo til, Davíð Oddsson, ritstjóra Morgunblaðsins, og mig. Kættist DV að vonum við, og Egill Helgason álitsgjafi (einn heimildarmaðurinn?) tók þetta líka flissandi upp.

Heimildarmenn Blands hafa líklega ekki sagt honum, að Davíð Oddsson varaði fyrstur manna við ofurvaldi auðjöfranna. Hann mótmælti ofurlaunum þeirra haustið 2003 með því að taka innstæðu sína út úr Kaupþingi. Hann reyndi með fjölmiðlafrumvarpinu sumarið 2004 að takmarka kost þeirra á að ráða allri skoðanamyndun í landinu, en kom því ekki fram fyrir andstöðu auðjöfranna, sem áttu áhrifamikla vini á Bessastöðum, í röðum stjórnmálamanna (Borgarnesræðumanna), á fjölmiðlum og jafnvel í dómstólum.

Hvar voru íslensku spekingarnir, sem nú keppast við að fræða útlenda blaðamenn, í þessum átökum frá hausti 2003 til jafnlengdar 2004 milli Davíðs og Golíats um Ísland? Hvar var til dæmis Andri Snær Magnason, sem talaði við Bland? Hann var einn aðalvinur auðjöfranna.

Eftir að Davíð varð seðlabankastjóri, varaði hann hvað eftir annað við hinum öra vexti bankanna, jafnt í einkasamtölum við forystumenn stjórnarflokkanna (Geir H. Haarde og Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur) og opinberlega. Má sérstaklega nefna ræðu hans á morgunfundi Viðskiptaráðs 6. nóvember 2007. Hann gagnrýndi einnig síðar, á morgunfundi Viðskiptaráðs 18. nóvember 2008, að einn aðili gæti safnað þúsund milljarða skuld í krafti ítaka sinna og áhrifa sinna (sem eru meðal annars á fjölmiðla).

Hvar voru íslensku spekingarnar, sem nú keppast við að fræða útlenda blaðamenn, þegar Davíð varaði við vexti bankanna árin 2006–2008? Hvar var til dæmis Andri Snær Magnason, sem talaði við Bland? Hann sat veislur auðjöfranna, vildi taka upp fjármálaþjónustu, en hverfa frá hefðbundnum atvinnuvegum Íslendinga. (Ég vildi gera hvort tveggja.)

Þeir, sem rætt hafa við Archie Bland, hafa ekki heldur hirt um að geta þess, að skörp skil urðu í stjórnmálum haustið 2004. Sú stefna, sem fylgt var fyrir þann tíma, bar mjög góðan árangur, eins og ég sýni fram á í væntanlegri bók. En eftir það komust linir stjórnmálamenn til valda, og valdajafnvægið í landinu raskaðist: Auðjöfrarnir, sem viðmælendur Archies Blands æmtu ekki né skræmtu yfir, urðu alráðir. Ef einhverjum innlendum aðilum er um bankahrunið að kenna, þá er það auðjöfrunum með Baugsfegða í broddi fylkingar og viðhlæjendum þeirra, þar á meðal eflaust ýmsum heimildarmönnum Blands.

Sjálfur átti ég á sínum tíma erfitt með að trúa viðvörunum Davíðs. Mér finnst hann um of við hugann við gamlar væringar sínar og Baugsfeðga. Nú sé ég, að allar viðvaranir hans voru á rökum reistar. Hann skynjaði hættuna á undan öðrum. Aðrir þjóðir höfðu undirmálslán. Við höfðum lán til undirmálsmanna eins og Baugsfeðga.

Hitt er annað mál, að Archie Bland viðurkennir, að sökin liggur ekki síst hjá Bretum, sem áttu snaran þátt í bankahruninu með fautalegum vinnubrögðum sínum.

Engin greiðsluskylda

Breska tímaritið Economist bendir á það í nýjasta hefti, eins og Morgunblaðið greinir frá í dag, að enginn skýr lagabókstafur virðist vera fyrir greiðsluskyldu ríkja, ef bankar þeirra komast í þrot og geta ekki staðið skil á innstæðum. Greiðsluskyldan hvílir hvarvetna á sérstökum sjóðum, sem bankarnir greiða í og eiga að mynda eins konar samtryggingu bankanna.

Hitt er annað mál, að flest ríki sjá sér hag í því, að bankar komist ekki í þrot, svo að innstæðueigendur verði ekki hræddir og taki unnvörpum fé sitt út úr bönkum með þeim afleiðingum, að bankakerfið hrynji. Þess vegna hafa mörg ríki lýst yfir því, að þau ábyrgist innstæður í bönkum, jafnvel allar innstæður. Þetta er skiljanlegt og hugsanlega eðlilegt, en kemur ekki hinni þröngu lagaskyldu við.

Bretar og Hollendingar kusu að greiða út innstæður á Icesave-reikningum Landsbankans í löndum þeirra. Það var þeirra mál. Hitt er umdeilanlegra, að þeir telja sig hafa endurkröfurétt á íslenska ríkið, en ekki aðeins á Tryggingarsjóð innstæðueigenda og fjárfesta, en ljóst er, að sá sjóður getur ekki staðið við skuldbindingar sínar, þótt hann hafi verið settur upp samkvæmt reglum Evrópska efnahagssvæðisins.

Nú er því haldið fram, að það sé öfgaskoðun, að Íslendingar beri ekki greiðsluskyldu að lögum, heldur eigi reikningurinn fyrir aðgerðir Breta og Hollendinga að staðnæmast hjá Tryggingarsjóði innstæðueigenda og fjárfesta.

Eru lögfræðingarnir Stefán Már Stefánsson og Lárus Blöndal, sem fært hafa skýr lagaleg rök að þessu, öfgamenn? Er tímaritið Economist, sem nú tekur undir þetta, öfgablað? Er vinstristjórnin öfgastjórn? Í 2. grein samningsins, sem hún gerði við Breta og Hollendinga, segir:

„Ekkert í lögum þessum felur í sér viðurkenningu á því að íslenska ríkinu hafi borið skylda til að ábyrgjast greiðslu lágmarkstryggingar til innstæðueigenda í útibúum Landsbanka Íslands hf. í Bretlandi og Hollandi.“

Eða er maðurinn, sem heldur þessu fram (Jónas Kristjánsson, fyrrverandi ritstjóri DV), ef til vill sjálfur öfgamaður, sem hefur hausavíxl á hugtökum?

Grein mín í Wall Street Journal

Eins og fram hefur komið í fjölmiðlum, birti ég grein í Wall Street Journal 7. janúar 2010, þar sem ég reyni að skýra andstöðu Íslendinga við samningana, sem vinstristjórnin gerði við Breta og Hollendinga um að endurgreiða þeim það fé, sem þeir hafa lagt út vegna Icesave-reikninga Landsbankans.

Ég minni á, að þetta voru nauðungarsamningar: Bretar notfærðu sér, að Lundúnir eru alþjóðleg fjármálamiðstöð, og stöðvuðu allt fjárstreymi um borgina til og frá Íslandi í upphafi lánsfjárkreppunnar í október 2008. Þeir og Hollendingar nýttu sér líka áhrif sín í Alþjóðagjaldeyrissjóðnum til að fá sjóðinn til að setja það skilyrði fyrir lánveitingum til Íslands, að látið yrði undan kröfum Breta og Hollendinga, þótt sjóðurinn þræti raunar fyrir það.

Þá verður að hafa í huga, að Bretar áttu sjálfir ríkan þátt í hruni bankanna með því að setja Landsbankann (og um skeið Seðlabankann og fjármálaráðuneytið) á lista um hryðjuverkasamtök, jafnframt því sem þeir veittu banka Kaupþings í Bretlandi ekki aðstoð einum breskra banka. Eiga Íslendingar að bæta tjón, sem Bretar ollu?

Ég bendi á, að greiðslur samkvæmt samningunum eru langt umfram greiðslugetu Íslendinga. Jafnframt hefur ríkissjóður enga greiðsluskyldu samkvæmt lögum, eins og er raunar tekið fram í samningunum. Það er Tryggingarsjóður innstæðueigenda og fjárfesta, sem ber greiðsluskylduna, og ef hann getur ekki staðið í skilum við innstæðueigendur við bankahrunið, þá er hvergi í lögum eða alþjóðasamningum kveðið á um neina greiðsluskyldu ríkissjóðs.

Einnig rifja ég upp orð Jean-Claude Trichet, bankastjóra Seðlabanka Evrópu, og Wouter Bos, fjármálaráðherra Hollands, sem báðir hafa sagt opinberlega, að innstæðutryggingarkerfið evrópska eigi ekki við um hrun heils bankakerfis, heldur aðeins um greiðsluerfiðleika einstakra banka.

Að lokum furða ég mig á því í greininni, hversu lin íslenska vinstristjórnin hefur verið í öllum samningum við Breta og Hollendinga. Hún hefur haft meiri áhuga á að kynna Íslendingum sjónarmið þeirra en umheiminum sjónarmið Íslendinga. Ef til vill ræður áhugi Samfylkingarinnar á að komast í Evrópusambandið einhverju um þessi undarlegu vinnubrögð.

Ósigur og afglöp vinstristjórnarinnar

Vinstristjórnin hefur lagt mikið undir í Icesave-málinu. Einn ráðherra Vinstri-grænna sagði af sér, af því að hann treysti sér ekki til að veita því brautargengi, og nokkrir þingmenn sama flokks laumuðust af vettvangi. Vinstristjórnin hélt þó sínu striki. Það er henni greypilegur ósigur eftir þessa erfiðu göngu, að málið skuli nú hafa stöðvast á skrifborði forsetans.

Við, sem erum málinu andvíg, hljótum að fagna því, að kjósendur skuli nú fá að kveða upp úr um skoðun sína á því. En viðbrögð vinstristjórnarinnar við synjun forsetans eru stóreinkennileg. Augu umheimsins beindust stutta stund að Íslandi. Í stað þess að nota tækifærið til að flytja vandaða kynningu á málstað Íslendinga endurómaði vinstristjórnin gömlu hótanirnar frá Bretum og Hollendingum um útskúfun og viðskiptabann.

Utanríkisráðherrann og forsætisráðherrann hefðu átt að vera óþreytandi við að vekja athygli erlendra ráðamanna og fjölmiðlamanna á staðreyndum málsins:

• Það er fáránlegt og andstætt öllum eðlilegum venjum og reglum, að íslenskir skattgreiðendur beri ábyrgð á viðskiptum einkaaðila erlendis.
• Icesave-samningarnir eru langt umfram raunhæfa greiðslugetu Íslendinga. Byrðarnar af þeim eru svipaðar og lagðar voru með nauðungarsamningum á Þjóðverja í skaðabætur eftir fyrra stríð.
• Íslendingar fóru eftir öllum reglum EES, þegar þeir settu upp Tryggingarsjóð innstæðueigenda og fjárfesta. Íslenska ríkið er ekki ábyrgð eftir neinum lagabókstaf fyrir því tjóni, sem sá sjóður getur hugsanlega ekki bætt innstæðueigendum.
• Jean-Claude Trichet, bankastjóri Evrópska seðlabankans, og Wouter Bos, fjármálaráðherra Hollands, hafa báðir viðurkennt opinberlega, að innstæðutryggingakerfi EES eigi aðeins við, þegar þurfi að forða einum banka eða nokkrum frá rekstrarstöðvun, ekki öllu bankakerfinu.
• Bretar ollu með beitingu hryðjuverkalaga sinna miklu um það tjón, sem þeir heimta nú, að Íslendingar bæti. Eigur íslensku bankanna væru nú miklu meira virði, hefðu Bretar ekki farið fram með þessari óbilgirni. Þeir eiga að bera þetta tjón sjálfir.
• Icesave-samningarnir voru nauðungarsamningar, og Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn er kominn langt út fyrir lögmælt hlutverk sitt með því að gerast handrukkari fyrir Breta og Hollendinga.

En ef til vill er ekki unnt að ætlast til mikils, þegar forsætisráðherrann er mállaus mannafæla og utanríkisráðherrann tungulipur sprellikarl.

Lítt skýrður málstaður Íslendinga

Ég reyndist ekki sannspár um það, að Ólafur Ragnar Grímsson myndi staðfesta lögin um Icesave-samningana, þótt ef til vill hefðu eggjunarorð mín og nokkurra annarra áhrif á það, að hann synjaði þeim staðfestingar. Auðvitað hefði Ólafur Ragnar orðið sjálfum sér ósamkvæmur með því að skrifa undir lögin, þar eð „gjáin milli þings og þjóðar“ er miklu breiðari nú en sumarið 2004, auk þess sem hann staðfesti fyrri útgáfu laganna með sérstakri skírskotun til fyrirvara Alþingis, sem síðan voru felldir út að kröfu Breta og Hollendinga. Sennilega hefur metnaður forsetans ráðið mestu um ákvörðun hans. Hann vill ekki, að sín sé minnst fyrir það eitt að hafa verið „klappstýra útrásarinnar“. Hann nýtur þess líka að vera í sviðsljósinu.

Því ber þó að fagna, að lögin um Icesave-samningana voru í reynd stöðvuð (þótt þau taki gildi, mun fjármálaráðherra áreiðanlega ekki nota þá heimild, sem honum var veitt samkvæmt þeim). Þetta voru nauðungarsamningar, þar sem ekkert tillit var tekið til sjónarmiða og hagsmuna Íslendinga. Það er fráleitt, að íslenskir skattgreiðendur beri tjón af viðskiptum einkaaðila erlendis, umfram það, sem kveðið er skýrt á um í lögum og alþjóðasamningum. Icesave-reikningarnir voru aðeins með þeirri ríkisábyrgð, sem allir slíkir reikningar nutu á Evrópska efnahagssvæðinu samkvæmt lögum og reglum: Að baki þeim stóð Tryggingarsjóður innstæðueigenda og fjárfesta. Hvers vegna mátti ekki reyna á þetta atriði fyrir dómstólum? Auk þess áttu Bretar með fautaskap sínum drjúgan þátt í hruni íslensku bankanna. Mikill munur var á framkomu þeirra við Bandaríkjamenn vegna bandaríska fyrirtækisins Lehman Brothers og við okkur vegna íslenskra banka.

Viðbrögð erlendis við synjun forsetans sýna þó, að íslenska vinstristjórnin hefur vanrækt stórkostlega að kynna málstað Íslands. Fáir útlendingar átta sig á eðli málsins. Þetta er ekki að furða, þegar forsætisráðherrann er mannafæla, sem kann ekki erlend mál og forðast að hitta erlenda frammámenn. (Þeir virða hana raunar ekki heldur viðlits, eins og undirtektir Breta og Hollendinga undir bréf hennar sýna.) Vinstristjórnin á að hætta að flytja sjónarmið Breta og Hollendinga hérlendis og kynna þess í stað sjónarmið Íslendinga erlendis.

Hættan af hryðjuverkum

Mörgum Íslendingum fer nú eins og séra Ólafi Ólafssyni fríkirkjupresti daginn fyrir þingkosningar á Íslandi 1911, þegar hann sagði: „Allur hinn menntaði heimur stendur á öndinni!“ Þeir halda, að það, sem gerist á Íslandi, skipti eitt máli. Tvær ískyggilegar fréttir berast hins vegar utan úr heimi, sem við ættum að láta okkur varða, en ég hef séð lítið sem ekkert bloggað um.

Í fyrsta lagi reyndi ungur, nígerískur öfga-múslimi á jóladag að sprengja í loft upp farþegaþotu frá Delta, skömmu áður en hún átti að lenda í Detroit. Þessi maður hafði keypt sér farseðil aðra leiðina með reiðufé. Faðir hans hafði varað bandaríska sendiráðið í Nígeríu við því, að hann væri orðinn öfga-múslimi. Óskiljanlegt er, hvernig maðurinn komst um borð, og ólíklegt, að hann hafi verið einn að verki. Hér skall hurð nærri hælum.

Því miður munu bandarísk stjórnvöld eftir þetta herða eftirlit með öllum flugfarþegum og auka þannig enn á óþægindi venjulegra borgara af því að fljúga. Hvers vegna geta þeir ekki einbeitt sér að körlum á aldrinum 18–30 ára, sem fæddir eru í múslimaríkjum og að öðru leyti grunsamlegir? Nú er stranglega bannað að beina öryggisgæslu að einstökum hópum (profiling), svo að gamlar, góðlegar konur á leið til barnabarnanna sæta sömu leit og menn úr þessum hópi.

Í öðru lagi reyndi ungur öfga-múslimi frá Sómalíu að kvöldi nýársdags að drepa Kurt Westergaard teiknara, sem hefur dregið upp skopmyndir af Múhameð spámanni, en þær hafa reitt öfga-múslima til reiði. Særðist tilræðismaðurinn í átökum við lögreglu.

Það er auðvitað óþolandi, að gestir í Evrópu, sem koma þangað í leit að betri kjörum og fleiri tækifærum, reyni að neyða ófrelsi sínu og öfgaskoðunum upp á gestgjafa sína, eins og sumir múslimar gera. Slíkt fólk er best komið heima hjá sér, þótt auðvitað sé allt gott fólk velkomið til Evrópu óháð hörundslit eða trú. Eftir landssið skulu lifa þegnar, segir í íslenskum málshætti. Um þetta eru jafnólík bókmenntaverk og Leigjandinn eftir Svövu Jakobsdóttur og Biedermann og brennuvargarnir eftir Max Frisch.

Vestrænar þjóðir hljóta að standa saman gegn öfga-múslimum, en láta Bandaríkjamenn ekki eina halda uppi öryggiseftirliti og Dani gæta tjáningarfrelsis. Hér á við gamla vígorðið úr Skyttunum: Allir fyrir einn og einn fyrir alla!

Þeirra eigin orð

Lítil bók, en afar fróðleg, kom út fyrir jólin, Þeirra eigin orð í samantekt Óla Björns Kárasonar blaðamanns. Þar hefur Óli Björn tekið saman ummæli ýmissa manna síðustu árin fyrir hrun og í því sjálfu. Rifjast þá margt upp:

• Samfylkingin barðist harðast flokka fyrir hagsmunum auðjöfranna. Ingibjörg Sólrún Gísladóttir taldi vænlegast í baráttunni fyrir kosningarnar 2003 að halda Borgarnesræðuna illræmdu 9. febrúar 2003, og eru birtir kaflar úr henni í bókinni. Þar efaðist hún um, að lögreglan starfaði af heilindum að rannsókn á auðjöfrum; hún gengi ef til vill of hart fram til að þóknast Davíð Oddssyni forsætisráðherra.
• Samfylkingin (eða að minnsta kosti einstakir þingmenn hennar, til dæmis Sighvatur Björgvinsson, Ágúst Einarsson og Ásta Ragnheiður Jóhannesdóttir) gerðu 1999 hróp að Davíð Oddssyni forsætisráðherra fyrir hugmynd hans um dreifða eignaraðild að bönkum. Hann vildi að sögn þeirra aðeins koma í veg fyrir, að rangir menn keyptu bankana. Eru ummæli Samfylkingarfólksins hin athyglisverðustu.
• Ólafur Ragnar Grímsson hafði sem þingmaður 13. febrúar 1995 sérstaklega beðið um löggjöf til tryggingar dreifðu eignarhaldi á fjölmiðlum, eins og fram kemur í bókinni. Sami maður synjaði sumarið 2004 lögum, sem miðuðu að slíku dreifðu eignarhaldi, staðfestingar, enda var hann þá kominn í tengsl við helstu auðjöfra landsins.
• Ræður Ólafs Ragnars til stuðnings útrásinni eru svo ótrúlegar, skrifaðar í svo fáránlegum ungmennafélagsstíl, að stundum heldur lesandinn, að um skopstælingar sé að ræða. Ég velti fyrir mér, hvað Þórbergur hefði sagt um stíl Ólafs Ragnars.
• Ein furðulegustu ummælin, sem höfð eru eftir í Þeirra eigin orð, eru í eins konar opnu bréfi til annars Baugsfeðga, Jóns Ásgeirs Jóhannessonar, í Morgunblaðinu 18. september 2006 frá einum starfsmanni hans, fréttamanninum Róbert Marshall, sem lýkur svo: „Kæri Jón, þú ræður þessu á endanum. Það vita allir. Taktu slaginn með okkur.“

Þegar ég skrifa þetta, hef ég aðeins lesið þriðjung þessarar litlu bókar!

Athugasemd við útvarpspistil

Sigrún Davíðsdóttir, fréttaritari Spegils Ríkisútvarpsins (Hljóðviljans) í Lundúnum, var sæmd titlinum „fréttamaður ársins 2009“ um áramótin. Pistlar hennar eru vel samdir og vel unnir. En því miður verð ég að gera efnislega athugasemd við síðasta pistil hennar, sem heitir „Hrunasagan í stuttu máli“. Sigrún segir: „Rannsóknir Stefáns Ólafssonar sýna stóraukinn tekjumismun á undanförnum árum.“ Það er rétt, að Ríkisútvarpið hefur haldið þessu fram síðustu árin, og hefur Gísli Freyr Valdórsson gert því góð skil í greininni „Fréttaflutningur Ríkisútvarpsins um ójöfnuð“, sem birtist í 4. hefti 3. árg. tímaritsins Þjóðmála, 35.–42. bls.

Sannleikur málsins er hins vegar annar. Stefán Ólafsson skrifaði nokkrar greinar í blöð í árslok 2006 og á útmánuðum 2007, þar sem hann hélt því fram, að tekjuskipting á Íslandi væri orðin miklu ójafnari en á Norðurlöndum. Hún væri orðin svipuð og jafnvel ójafnari en á Bretlandi og Írlandi. Bar hann fyrir sig Gini-stuðla fyrir árið 2004, sem embætti ríkisskattstjóra hefði reiknað út fyrir sig, en þeir eru algengur fræðilegur mælikvarði á ójafna tekjuskiptingu.

Þegar grennslast var fyrir um málið, hafði embætti ríkisskattstjóra ekki reiknað neina slíka stuðla út fyrir Stefán Ólafsson. Enginn þar kannaðist við málið. Einnig birtist 1. febrúar 2007 ný og rækileg könnun hagstofu Evrópusambandsins um fátækt og útskúfun í Evrópulöndum, og hafði hagstofa Íslands lagt til íslensku gögnin. Þar kom fram, að tekjuskipting á Íslandi var 2004 mjög svipuð því, sem gerðist annars staðar á Norðurlöndum.

Í ljós kom, að Stefán (eða sá, sem hafði reiknað út fyrir hann Gini-stuðla) hafði borið saman ósambærilegar tölur frá Íslandi annars vegar og öðrum Evrópulöndum hins vegar. Í tölunni um Ísland hafði verið reiknað með söluhagnaði af hlutabréfum, en í tölunum um önnur lönd ekki. Þetta skekkti samanburðinn, svo að tekjuskiptingin virtist miklu ójafnari á Íslandi 2004 en annars staðar í Evrópu án þess að vera það. Hagstofa Evrópusambandsins hafði hins vegar notað sambærilegar og staðlaðar tölur. Undir venjulegum kringumstæðum hefði þetta verið talið hneyksli í vísindaheiminum íslenska. En Ríkisútvarpið sinnti þessu í engu, heldur hélt ótrautt áfram að flytja áróður Stefáns og lagsbræðra hans. Því miður hefur Sigrún Davíðsdóttir því látið blekkjast, eins og margir aðrir.

Hitt er annað mál, að sennilega hefur tekjuskipting á Íslandi orðið talsvert ójafnari eftir 2004. Þá fór margt úrskeiðis, og hinum stórkostlegu umbótum áranna 1991–2004 var spillt. Jafnvægið raskaðist, og auðjöfrarnir náðu með fulltingi forsetans, fjölmiðlanna, dómstólanna og Samfylkingarinnar (og vissulega sumra sjálfstæðis- og framsóknarmanna) völdum á Íslandi.

Nýársheit mín

Ég veit ekki, hvort aðrir hafa á því áhuga, en ég setti mér þrjú nýársheit fyrir árið 2010 og reyndi að hafa þau skýr og framkvæmanleg:

• Að ljúka alls konar smáverkefnum, sem hafa hlaðist upp, og hreinsa til á borðinu hjá mér. Menn eru miklu duglegri við að hefja hvern leik en ljúka honum. Ég þarf að lesa prófarkir af tveimur ritum eftir mig og skila nokkrum ritgerðum í tímarit og bækur, m. a. um Björn Ólafsson ráðherra, Jean-Jacques Rousseau og Herbert Spencer, sem hafa lengi verið í vinnslu hjá mér.
• Að eyða ekki um efni fram. Ég er eins og aðrir Íslendingar: Ég hef trúað því, að „allt myndi reddast“. Ég gæti eytt að vild og síðan aflað fjár upp í eyðsluna. Sá tími er liðinn í sögu einstaklings og þjóðar.
• Að ná af mér nokkrum aukakílóum. Það er engin töfralausn til á þeim vanda, en margföld reynsla af því, að meiri hreyfing og minna af mat skila árangri. Ef í hart fer, þá má líka minnka drykkjuna, þótt margsannað sé að vísu, að rauðvín er hollt, sérstaklega fyrir hjarta og æðar.

Enn einn skrípaleikur Ólafs Ragnars

Enn einn skrípaleikurinn, þar sem Ólafur Ragnar Grímsson er höfundur og aðalleikari, er hafinn: Forsetinn tekur sér umhugsunarfrest, áður en hann staðfestir lögin um Icesave-samningana. Hann þurfi að hlusta á talsmenn annarra sjónarmiða, þar á meðal þá, sem safnað hafa tugþúsundum undirskrifta með áskorunum á hann um að synja lögunum staðfestingar.

Auðvitað er erfitt fyrir Ólaf Ragnar efnislega að staðfesta lögin um Icesave-samningana, þegar tvennt er haft í huga. Í fyrsta lagi synjaði hann sumarið 2004 fjölmiðlalögunum, sem áttu að tryggja dreifða eignaraðild að fjölmiðlum, staðfestingar með tilvísun til þess, að „gjá“ hefði myndast milli þings og þjóðar. Nú er gjáin miklu breiðari, eins og allir geta verið sammála um.

Í öðru lagi staðfesti hann sumarið 2009 fyrri útgáfu laganna um Icesave-samningana með sérstakri tilvísun til þeirra fyrirvara, sem Alþingi hafði samþykkt við samningana, en þeir fyrirvarar hafa að kröfu Breta og Hollendinga verið felldir út aftur.

En Ólafur Ragnar mun staðfesta lögin. Hann mun reyna að halda því fram, að annað gildi um milliríkjasamninga en venjuleg lög. Hendur forseta séu bundnari um slíka samninga.

Þá skiptir engu máli, að forseti Ungverjalands, Lázsló Sólyom, neitaði 2006 að staðfesta lög um samning milli Ungverjalands og Bandaríkjanna um afnám vegabréfsáritunar, þar eð forsetinn taldi ákvæði í þeim samningi brjóta gegn friðhelgi einkalífs.

Þá skiptir ekki heldur neinu máli, að forseti Tékklands, Vacláv Klaus, neitaði 2001 að staðfesta lög um samning milli Tékklands og annarra Evrópuríkja um sameiginlegar handtökuheimildir, þar sem forsetinn taldi ákvæði í þeim samningi brjóta gegn fullveldi landsins.

Því síður skiptir Ólaf Ragnar máli, að víða í Evrópu er talið, að forsetar geti synjað lögum um milliríkjasamninga staðfestingar, en í tveimur ríkjum, Portúgal og Kýpur, geta þeir líka ógilt slíka samninga óháð því, hvort sérstaka lagasetningu hafi þurft um þá.