Hún ögrar viðteknum viðhorfum

Hver er vinsælasti kvenrithöfundur heims? Hver er um leið áhrifamesti kvenheimspekingur heims? Hún er rússnesk-bandaríski rithöfundurinn Ayn Rand, en bækur hennar hafa selst í 30 milljónum eintaka um allan heim.

Nú er komin út skáldsagan Kíra Argúnova eftir hana á íslensku með eftirmála um Rand, ævi hennar og verk, eftir Ásgeir Jóhannesson, lögfræðing og heimspeking. Af því tilefni talaði kunnur mælskusnillingur, dr. Yaron Brook, forstöðumaður Ayn Rand-stofnunarinnar í Kaliforníu, um Rand og kenningar hennar, meðal annars um vörn hennar fyrir sjálselsku og kapítalisma. Fundurinn var 1. nóvember 2013 kl. 17.15 í stofu N-132 í Öskju, náttúrufræðahúsi Háskóla Íslands.

Kíra Argúnova birtist fyrst á íslensku sem framhaldssaga í Morgunblaðinu 1949, en Frosti Logason útvarpsmaður bjó hana til prentunar, og var það þáttur í B.A. ritgerð hans í Háskóla Íslands undir minni umsjón. Þrátt fyrir nokkra eftirgrennslan er ekki vitað, hver þýddi hana, en farið var vandlega yfir þýðinguna, sem er samt lipur og aðgengileg.

Þess má líka geta, að útvarpsleikritið Aðfaranótt sautjánda janúar eftir Rand hefur að minnsta kosti tvisvar verið flutt í Ríkisútvarpinu í þýðingu Magnúsar Ásgeirssonar.

Guðmundur Ólafsson hagfræðingur segir á bókarkápunni um Kíru Argúnovu: „Raunsönn lýsing á rússneskum örlögum.“ Kolbrún Bergþórsdóttir bókmenntaskýrandi segir: „Mesta bókmenntaverkið af sögum Rands.“ Ég vona, að þau Guðmundur og Kolbrún lendi ekki í neinum útistöðum við Egil Helgason sjónvarpsmann, Stefán Ólafsson félagsfræðiprófessor, Stefán Snævarr heimspekiprófessor og fleiri vinstri sinnaða menntamenn, sem hafa keppst við síðustu daga að fordæma verk Ayns Rands. Bandaríski rithöfundurinn H. L. Mencken sagði um þessa bók, að hún væri „frábær“.

Hér er stórfróðlegt viðtal sjónvarpsmannsins Mikes Wallaces við Ayn Rand frá 1959 í þremur hlutum: