Hvers vegna guldu stjórnarflokkarnir afhroð?

[Þessa grein skrifaði ég fyrir kosningar á Pressuna. Ég get óhræddur birt hana nú eftir kosningar:]

 

Göran Persson, leiðtogi sænskra jafnaðarmanna, kom til Íslands skömmu eftir hrun bankanna haustið 2008 og sagði: Þið eigið að leysa vandann saman og gera það strax, eins og við gerðum í okkar bankakreppu. Þið eigið á þessu stigi málsins ekki að eyða tímanum í deilur. Síðan getið þið farið í kosningar.

Vinstri menn á Íslandi með þau Jóhönnu Sigurðardóttur og Steingrím J. Sigfússon í fararbroddi hlustuðu ekki á Persson. Þeir voru fullir haturs á þeim, sem höfðu gersigrað þá í hverri orrustunni af annarri næstu fimmtán árin á undan. Þeir knúðu með ofbeldi fram stjórnarskipti og kosningar (eins og Stefán Gunnar Sveinsson sagnfræðingur rekur vel í nýútkominni bók um búsáhaldabyltinguna).

En hatur, hefnigirni og minnimáttarkennd eru aldrei góðir leiðsögumenn eða förunautar, og þess vegna gerðu vinstri menn ótal mistök, eftir að þeir komust til valda. Hér skulu aðeins nokkur rifjuð upp:

• Strax eftir hrun bankanna komst ekkert annað að hjá vinstri mönnum en að reka Davíð Oddsson úr starfi seðlabankastjóra, og hafði hann þó einn ráðamanna varað við lánsfjárþenslu bankanna. Þetta var undarleg forgangsröðun. Jafnframt voru tveir starfsbræður hans í Seðlabankanum reknir, þótt engum dytti í hug, að þeir hefðu nokkuð til saka unnið.
• Í stað Davíðs var fyrst ráðinn í Seðlabankann furðufugl frá Noregi, sem þekkti ekkert til seðlabanka, eðlis þeirra og starfsemi. Síðan var staða seðlabankastjóra auglýst og tveir rosknir og hrekklausir sjálfstæðismenn settir í nefnd til að fara yfir umsóknir, á meðan samið var á laun við Má Guðmundsson um kjör hans sem seðlabankastjóra.
• Már Guðmundsson höfðaði síðar mál gegn Seðlabankanum, þegar honum fundust laun hans of lág. Á sama tíma hvetja hann og undirmenn hans í bankanum fólk til að gæta hófs í launakröfum!
• Seðlabankinn hefur gert hver mistökin af öðrum undir stjórn Más Guðmundssonar og félaga hans. Til dæmis hefur danskur banki, sem tekinn var að veði fyrir láni til Kaupþings í miðju hruninu, verið seldur á verði langt undir bókfærðu virði bankans.
• Geir H. Haarde var dreginn fyrir Landsdóm, sem sýknaði hann af öllum efnislegum ákærum. Þetta var í fyrsta skipti í sögu Íslands, sem ráðherra hefur orðið að sæta stjórnmálaákærum af þessu tagi. Allir vita, að Geir var saklaus af ákærunum. Fjórir þingmenn Samfylkingarinnar vildu ákæra Geir, en ekki samráðherra hans, Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur: Helgi Hjörvar, Skúli Helgason, Ólína Þorvarðardóttir og Sigríður Ingibjörg Ingadóttir. Þau settu þá Íslandsmet í hræsni.
• Í því ráðleysi, fáti og fumi, sem varð eftir hrun bankanna og myndun vinstri stjórnarinnar, ákvað ríkisstjórnin að leita til Alþjóðagjaldeyrissjóðsins um stórlán. Þetta var alger óþarfi, en bakaði ríkissjóði vaxtagjöld upp á tugi milljarða á ári, á meðan stóra lánið lá óhreyft inni á bankareikningi. Þetta voru mistök, sem sennilega kostuðu Íslendinga um hundrað milljarða í heild. Íslendingar gátu tekið upp aðgerðaáætlun Alþjóðagjaldeyrissjóðsins til að skapa traust, en þeir þurftu ekki lánið frá sjóðnum, ekki síst með tilliti til þess, að sjóðurinn gerðist eins konar handrukkari fyrir Breta og Hollendinga í Icesave-deilunni.
• Vinstri stjórnin samdi við Breta og Hollendinga sumarið 2009 um að taka ábyrgð á gerðum einkabanka og viðsemjenda hans í hinu svokallaða Icesave-máli. Enginn lagabókstafur var fyrir þessari ábyrgð, eins og kom skýrt fram í skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis á bankahruninu. Þessi ábyrgð ríkissjóðs hefði samkvæmt mati samningamanna kostað 290 milljarða króna, en jafnframt hefði vaxtakostnaður verið um 241 milljarður kr. (og er þá stuðst við útreikninga dr. Sigurðar Hannessonar stærðfræðings). Hvers vegna samdi stjórnin um þetta? Vegna þess að hún vildi hengja myllustein um háls Sjálfstæðisflokksins. Hún vildi hafa reikninginn, sem hún ætlaði að senda honum, nógu háan. Stjórnin hugsaði ekki um hag þjóðarinnar, heldur aðeins um stundarhag.
• Þau Steingrímur og Jóhanna ætluðu að lauma fyrsta Icesave-samningnum óséðum í gegnum Alþingi, eins og lýst er vel í fróðlegri bók Sigurðar Más Jónssonar um Icesave-samningana. Vinstri menn höfðu ekkert á móti því að hneppa Íslendinga í skuldafangelsi, ef þeir gátu sjálf verið fangelsisstjórar, en hrakið andstæðinga sína í varanlegan skammarkrók sögunnar. Sem betur voru þeir stöðvaðir í tvennum þjóðaratkvæðagreiðslum, sem hefði hvor um sig átt að nægja til þess, að vinstri stjórnin segði af sér.
• Vinstri stjórnin samdi um það á laun að selja tvo bankana erlendum vogunarsjóðum. Enginn veit, hverjir keyptu eða á hvaða verði. Ekkert var gagnsætt í þessum viðskiptum. Á sama tíma hneykslast vinstri menn á því, hvernig staðið var að sölu ríkisbankanna 1998–2002!
• Í stað þess að tala máli Íslendinga opinberlega erlendis af dirfsku og karlmennsku, sat forsætisráðherrann, Jóhanna Sigurðardóttir, ein og önug í ráðuneyti sínu, gretti sig, horfði í gaupnir sér og tautaði ókvæðisorð um andstæðingana. Hún kom aðeins örsjaldan fram opinberlega, en við eitt slíkt tækifæri gat hún ekki einu sinni farið rétt með fæðingarstað Jóns Sigurðssonar.
• Vinstri stjórnin ákvað, að stjórnarskránni frá 1874 væri um það að kenna, að hin alþjóðlega fjármálakreppa skall harðar og fyrr á Íslendingum haustið 2008 en mörgum öðrum þjóðum. Hún efndi til kjörs á stjórnlagaþing, sem Hæstiréttur dæmi ógilt! Þá ákvað vinstri stjórnin að skipa sömu menn í svokallað stjórnlagaráð og kjörnir höfðu verið ógildu kjöri á stjórnlagaþingið. Þetta kostaði einn milljarð króna, sem tekinn var í raun af Landspítalanum og öðrum eðlilegum verkefnum hins opinbera.
• Samfylkingin hefur ekki haft áhuga á neinni endurreisn atvinnulífsins, heldur aðeins aðild að Evrópusambandinu, á meðan allt gengur á afturfótunum í Evrópu. Vinstri grænir hafa svikið öll loforð sín til kjósenda, þar á meðal um að beita sér gegn aðild að Evrópusambandinu. Íslendingar eru kerfisbundið afvegaleiddir, sagt, að samningaviðræður eigi sér stað, þegar um er að ræða aðlögunarviðræður. Evrópustofa og aðrar áróðursstofnanir Evrópusambandsins ausa stórfé í áróður á Íslandi með dyggri aðstoð Samfylkingarinnar og Ríkisútvarpsins.

Á sama tíma og ríkisstjórnir alls staðar annars staðar reyna að skapa atvinnu með því að lækka skatta á atvinnulíf og atvinnurekendur, hækkar vinstri stjórnin íslenska skatta á atvinnulíf og atvinnurekendur, fælir fjárfesta frá landinu og stöðvar allar framkvæmdir. Opinberar fjárfestingar á Íslandi eru í sögulegu lágmarki. Hagvöxtur hefur verið ofmetinn í mælingum. Stoðar lítt, þótt keyptir málsvarar stjórnarinnar tali um, að kreppunni sé lokið. Vinstri stjórnin hefur framlengt kreppuna. Ekki hefur verið tekið á stórfelldum hallarekstri ríkisins, þótt Göran Persson segði Íslendingum einmitt haustið 2008, að það yrði að gera.

Vinstri menn fengu sitt tækifæri. Þeir sýndu, að þeir höfðu ekkert til málanna að leggja. Þeir brugðust. Þess vegna munu stjórnarflokkarnir tveir gjalda afhroð í kosningunum framundan.