Viðbrögð við fyrirlestri mínum um kúgun karla

Það var fróðlegt að sækja hið alþjóðlega þing um karlafræði (masculinity studies), sem haldið var í Reykjavík 5.–6. júní. Flestir þátttakendur virtust vera andvígir karlmennsku, stækir femínistar. Þegar ég flutti fyrirlestur minn að morgni 6. júní, var troðfullt í fundarsalnum, og menn hlustuðu kurteislega, en með steinrunnin andlit, og lófatakið var dauflegt á eftir. Ég bjóst ekki við öðru, enda hafði ég sagt:

  • að konur og karlar nytu jafnréttis að lögum á Íslandi og annars staðar á Vesturlöndum,
  • að karlar lifðu styttra og erfiðara lífi en konur: lífslíkur þeirra væru minni, sjálfsvíg þeirra tíðari, einnig dauðsföll af slysförum og morð, þeir leiddust frekar út á glapstigu, glæpi, fíkniefnaneyslu og ofdrykkju,
  • að þess vegna væri hæpið að tala um, að karlar undirokuðu eða kúguðu konur,
  • að eðlilegar skýringar væru til á launamun kynjanna, því að hann mætti rekja til ólíks vals kynjanna á tegundum starfa,
  • að ástæðan til þess, að konum gengi betur að ráða við lífið, væri sennilega, að þær fengju meiri lífsfyllingu vegna barneigna,
  • að náttúran hefði neitað körlum um þessa lífsfyllingu, því að þeir gætu ekki borið börn og gefið þeim á brjóst,
  • að minnstar líkur væru á mismunun, þar sem samkeppni á markaði væri hörðust,
  • að kvenfrelsissinnar ættu að beina kröftum sínum að því að efla samkeppni heima fyrir og aðstoða kúgaðar konur, ekki síst í Arabalöndunum.

Þetta hentar auðvitað ekki öllu því fólki, sem hefur atvinnu af því að skapa fórnarlömb úr konum og veita þeim síðan aðstoð (sem engu hefur breytt og sjaldnast komið að gagni).

Mín ágæta bekkjarsystir úr sagnfræði, Kristín Ástgeirsdóttir, sagði í viðtali við visir.is, að margir ráðstefnugestir hefðu orðið reiðir yfir því, að mér hefði verið hleypt á ráðstefnuna. Síðan bætti hún því við, að ég hljómaði eins og „reiður, hvítur maður“, en einn fyrirlesarinn á ráðstefnunni hefði einmitt talað um slíka menn. Ég spyr: Hver er reiður? Ef marka mátti Kristínu, þá voru það einmitt ráðstefnugestirnir! Ég er að minnsta kosti ekki reiður, þótt ég sé hvítur.

Maður að nafni Michael Kimmel ræddi síðan við fjölmiðla. Hann bar ekki brigður á tölur mínar, en neitaði því, að þær sýndu, að konur væru hamingjusamari en karlar. Ég held raunar, að erfitt sé að mæla hamingju. Auðveldara er að mæla óhamingju eða mannlegt böl, og tölur mínar eru einmitt um slíkt böl: skammlífi, sjálfsvíg, dauðaslys, morð, fangelsisvist, fíkniefnaneyslu, ofdrykkju.

Raunar er ég sammála Kimmel um það og sagði það beinlínis í fyrirlestri mínum, að karlmennskuímyndin er körlum erfiðari en kvenleikaímyndin konum. Mér er hins vegar ekki ljóst, hvað á að gera við því: Breyta körlum í konur? Ráðast á milljón ára náttúruval?

Ég er hins vegar ósammála Kimmel, þegar hann vitnar  með lítilsvirðingu í Adam Smith um þrælahald. Það er rétt, sem Smith hélt fram, að þrælahald er óhagkvæmt og myndi þess vegna útrýma sjálfu sér, ef löggjafinn reisti slíkri útrýmingju ekki skorður. Þræll er meira virði sem frjáls maður en sem þræll, svo að gott viðskiptatækifæri myndast með því að kaupa honum frelsi, hvort sem hann sjálfur gerir það (eins og Erlingur Skjálgsson aðstoðaði hann við að gera samkvæmt frásögn Snorra) eða aðrir.

Kimmel heldur því fram, að konur fái lægri laun fyrir sömu vinnu. Ef hann veit einhver dæmi þess frá Íslandi, þá á hann að láta yfirvöld vita. Hér á landi hafa jöfn laun kynjanna fyrir sömu vinnu verið leidd í lög. Kenning mín var önnur. Konur hafa tilhneigingu til þess (og á því eru auðvitað margar undantekningar) að velja störf, sem geta farið saman við barneignir og heimilishald. Þau störf eru almennt lægra launuð en önnur störf, sem ekki geta farið saman við barneignir og heimilishald, til dæmis vegna kröfu um samfellda viðveru eða sívirka þekkingaröflun. Þess vegna mælast konur með lægri laun en karlar. Launamunur kynjanna er því tölfræðileg tálsýn. Konum er ekki mismunað af körlum (nema að litlu leyti, og það getur líka verið á hinn bóginn). Og ef þeim er mismunað, þá er mesta hagsmunamál þeirra, að samkeppnin verði sem hörðust, því að þá hefur vinnuveitandinn ekki ráð á öðru en fá til sín bestu starfskraftana, hvort sem þeir eru karlar eða konur


« Síðasta færsla | Næsta færsla »

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband